Okul öncesi ve okul çağındaki çocukların hayatları boyunca sürecek beslenme alışkanlıklarını şekillendirmek açısından önemli bir dönemdir. Bu dönem içerisinde çocuklara nasıl bir beslenme planı uygulanmalı ve hangi noktalara dikkat edilmeli bunlara değineceğiz.
Okul Öncesi Beslenme
Bir ömür sağlıklı yaşayabilmenin yolu ise çocukluk çağında yeterli ve dengeli beslenmekten geçmektedir. Çünkü kas – iskelet sistemi, yağ dokuları, kemik yoğunluğu ve zeka gelişimi gibi hayati önem taşıyan fonksiyonların temelleri bu dönemde atılmaktadır. Okul öncesi dönem içerisinde karbonhidrat, enerji, protein ve yağının her üç öğün ve iki ara öğün olarak düzenli bir şekilde tüketilmesi dengeli ve sağlıklı beslenmeyi sağlar.
Okul Öncesi Çocukların Besin Gereksinimleri
- Çocukların enerji harcaması, vücut ölçüsünün birimi başına yetişkinlerden oldukça fazladır. Büyüme süreci önemli miktarda enerji harcamasını gerektirmektedir.
- Yeni dokuların yapımı, mineral, protein ve vitaminlere olan gereksinimi artırmaktadır.
- Sindirim sistemi özellikleri ve kendi kendine yiyebilme yeteneklerinin sınırlı oluşu, çocukların diyetinde belirli besinlerin bulunmasının ve belirli şekilde hazırlanmasını gerektirir.
Yemekler, tüm ailenin ya da en azından o an içerisinde evde olanların bir araya geldiği ve sohbet havası içinde olmalıdır ki çocukta o ortamın içinde olmak istesin. 2 yaşından itibaren çocuk, sofradaki yerini almalıdır. 3 öğün uygun yemek ve 2 ara öğün ise sağlıklı beslenme için yeterlidir.
- Yine bu yaştan itibaren, çocuklar kendi yemeğini kendi yemesi yönünde cesaretlendirilmelidir.
- Çocuğa yemek yedirmenin yanı sıra yemek konusunda öneriler gereklidir. Örneğin; çocuğa “yemek yerken konuşmamalısın, küçük lokmalar almalısın.” gibi. Gıda alerjisi olmayan 2 yaşındaki bir çocuk, sofraya oturup herkes ile birlikte yemeğini yemelidir. Bu durumda çocuk, çevresinde gördüğünü uygulayacak ve çevresindekiler ne yapıyorsa onu yapacaktır. Siz su içiyorsanız çocuğunuzda içecek, siz çorbayı bırakıp kimi sebzeleri yemiyorsanız, çocuğunuzda benzer tercihlerde bulunacaktır.
- Çocuğa yemek alışkanlığı kazandırmak için ebeveynlerde kendi yemek alışkanlıklarını gözden geçirmelidir. Çocuğun günlük menüsünde temel besin grupları ise özellikle bulunmalıdır. Temel besin grupları arasında yer alan enerji, yağ, protein, karbonhidrat ve vitamin gereksinimlerinin tümünü karşılamalıdır. Besinler içerdikleri besin öğeleri bakımından birbirini tamamlamalıdır.
Et grubundaki besinler, iyi kalite protein ve minerallerden zengin olup vücudun sağlıklı yaşaması ve büyümesi için gereklidir.
- Tavuk, et, yumurta, balık ve peynir gibi besinler bu grupta yer almaktadır. Bu besinlerden 3 – 4 porsiyon günlük olarak yeterlidir.
- Bu besinler ise kemik ve dişlerin gelişimi, sinir ve kasların düzenli olarak çalışması bakımından gerekli kalsiyum, A – B vitaminleri ve iyi kalite protein sağlamaktadır.
Bitkisel proteinler ve B grubu vitaminleri bulunmaktadır. Bu besinler yemek halinde, çorbalar içinde süt ile ya da yoğurtla zenginleştirilerek günde 4 porsiyon verilmesi yeterlidir.
Sebze – Meyve Grubu
Özellikle de yeşil yapraklı sebzeler, A, C ve B grubu vitaminlerinden zengindir.
- Çocuğun korunması için bu vitaminler oldukça önem taşımaktadır.
- Günde 4 porsiyon tüketilmelidir.
- Sebzeler yemek şeklinde ve meyveler ise çiğ olarak tüketilmelidir.
Bu besin grubu vücuda enerji sağlamaktadır. Şeker ve şekerden yapılmış reçel, bal, pekmez, zeytinyağı ve diğer bitkisel sıvı yağlardır.